برگزاری سمینار ابزار های جایگزین آموزش و تحقیقات دامپزشکی در دانشگاه تهران

 

به دعوت دکتر نوروزیان (استاد جراحی دامپزشکی تهران) از Nick Jukes دبیر موسسه بین المللی آموزش با شفقت انگلستان InterNICHE و با همكاری گروه ایرانیان مخالف آزمایش روی حیوانات، عصر چهارشنبه 21 اردیبهشت، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران شاهد برپائی سمیناری با موضوعیت ابزارهای جایگزین در آموزش و تحقیقات پزشکی و دامپزشکی بود .

 

نیک جوکس Nicj Jukes

 

در این برنامه که با حضور جمعی از اساتید و دانشجویان دانشکده و همچنین مدافعین حقوق حیوانات آزمایشگاهی برگزار می شد، نیک جوکس دبیر موسسه اینترنیش، به معرفی روز آمد ترین ابزارهای جایگزین آزمایش روی حیوانات از سرتاسر دنیا پرداخت؛ وی در این سمینار از یک سگ شبیه سازی شده با نام جری پرده برداشت که می توانست انواع صداهای قلبی و تنفسی را در وضعیت های گوناگون شبیه سازی کرده و همچنین لایه های مختلف پوستی را به خوبی نشان دهد . از دیگر ابزارهای جایگزین رونمائی شده در این سمینار می توان به مدل های پوستی جهت یادگیری بهتر انواع تزریقات، مدل شبیه سازی پرفیوژن بافتی، مدل شبیه ساز محیط فیزیولوژیک و آناتومیک پوستی و معدوی، ابزارهای چند رسانه ای صوتی و تصویری و نرم افزارهای چند بعدی انواع عملیات آموزشی مورد استفاده در دروس جراحی، فیزیولوژیو آناتومی و از این قبیل اشاره داشت .

 

در این سمینار که با استقبال نسبتا خوب دانشجویان و اساتید مواجه می شد، عده ای از اساتید و دانشجویان دامپزشکی از دیدگاه های مختلف علوم تجربی و علوم انسانی به بیان نقطه نظرات خود پیرامون چند و چون حذف آزمایشات حیوانی پرداختند .

 

پیش از این نیز در غرفه ویژه ای که در کنگره بین المللی دامپزشکی کیش به گروه ایرانیان مخالف آزمایش روی حیوانات اختصاص یافته بود، اعضای گروه به همرامی نیک جوکس به معرفی نمونه هائی از این ابزار های جایگزین پرداختند .

 

iranian anti vivisection association

ایرانیان مخالف آزمایش روی حیوانات

ایرانیان مخالف آزمایش روی حیوانات

 

در این بین همراهی و مشارکت چندی از اساتید دانشکده های دامپزشکی (به ویژه دکتر گودرز صادقی استاد فارماکولوژی دانشگاه تهران که هر گونه آزمایش روی حیوانات را در کلاس های درسی خود متوقف کرده و اخیرا به جمع گیاهخواران نیز پیوسته است و همچنین دکتر صادفی استاد کلینیکال پاتوفیزیولوژی دانشگاه آزاد) نوید خیزشی رو به جلو برای ارتقاء و مدرن سازی آموزش دامپزشکی در ایران را همزمان با رعایت اصولی تر مسائل اخلاقی می دهد .

 

 

ابزارهای جايگزين (Alternatives)


ابزارهای جايگزين چه هستند؟


ما ابزارهای جايگزين را به عنوان كمكهاي آموزشي يا دستاوردهاي آموزشي كه جايگزين استفاده مضر از حيوانات مي‌شود يا آموزش بدون درد موجود را كامل مي‌كند تعريف مي‌كنيم.

آموزش با شفقت در علوم زيستي اين است كه:

* آموزش مترقي كه اهداف آموزشي آن توسط روشهاي جايگزين صورت ميگيرد.

* جايي كه حيوانات از آزار آزاد هستند و دانشجويان آزادي وجدان دارند.

* آموزشی که مشوق دستورات آسمانی و احترام به ارزش زندگی است.




مدل‌ها و شبيه‌سازها


اين‌ها شامل مد‌ل‌ها‌ي ارزان و وسايل آموزش جراحي مي‌شود تا مانكن‌هاي كامپيوتري مدل‌هاي پايه مي‌توانند براي مطالعه آناتومي بكار روند و يا يادگيري خوب استعمال حيوانات را بدون استرس حيوانات و اضطراب دانشجويان تسهيل كنند تنوع وسايل آموزش جراحي شامل مدل‌هايي از پوست، ارگان‌هاي داخلي و اعضا مي‌شود كه مي‌تواند فرصتهايي براي دانشجو فراهم كند تا مهارتهاي پايه شامل هم‌ آهنگي چشم است، استفاده از وسايل و تكنيك‌ها مانند بخيه را به خوبي ياد بگيرند. وسايل آموزش ارگان زائد به استفاده از بافت حقيقي در كار اجازه مي‌دهد. محصولات پيچيده‌تر شامل مانكن‌هايي براي آموزش مهارتهاي IV، لوله‌گذاري و كاتاتر گذاشتن حيوانات و مراقبت ‌هاي ويژه از احيا تا تخليه مايع پلور مي‌شود. مانكن‌هاي كامپيوتري درجه ديگري از پيچيدگي و حمايت به آموزش موثر دانشجويان مي‌افزايد.



فيلم و ويدئو


غير فعال اما موثر به عنوان بخشي از روند آموزش فيلم و ويدئو مي‌تواند زمينه خوبي بدهد و يك ابزارهای جايگزين بصري با كيفيت فراهم كند. ويدئوهايي كه از تشريحات حرفه‌اي تهيه شده‌اند اطلاعات بيشتري به دانشجويان مي‌دهند تا تشريحي كه توسط خود دانشجو انجام مي‌شود و مي‌تواند براي استفاده دانشجوياني كه چنين مهارتهايي را قبل از تشريح اجسادي كه از راه‌ اخلاق تهيه شدند نياز دارند استفاده شود.



شبيه سازی چندرسانه ای کامپيوتری


فرصتهاي مرتبط با گسترش نرم‌افزار كامپيوتري در ارتباط با آموزش موثر علوم زيستي بطور زيادي در طي سالهاي اخير افزايش يافته. از تشريح مجازي كه دانشجويان مي‌توانند روي صفحه انجام دهند گرفته تا شبيه‌سازهاي كاملاً واقعي از تكنيك‌هاي كلينكي با ابزارهاي سه بعدی و لمس كردني فرصتها تنها با مرزهاي تكنيكي و پنداري محدود شده‌اند. يادگيري همراه كامپيوتر همچنين مي‌تواند عمق و پهناي بيشتري به تجربه يادگيري بيفزايد. براي مثال مورفولوژي بين گونه‌ها مي‌تواند با كليك موس كامپيوتر مقايسه شود و يا بافت شناسي و ساير درسهاي مرتبط با جلسات علمي.

يك تصوير به سادگي بزرگ يا كوچك مي‌شود، دستگاه عصبي و گردش خون ناپديد مي‌شود يا به صورت سه بعدی مشخص مي‌شود، ماهيچه‌ها تحريك مي‌شوند، كيفيتهايي چون كدري ارگان‌ها كنترل مي‌شوند تا بيشتر ارتباط ميان ساختمان‌ها درك شود. تجربه حسي افزايش يافته و درجه كنترل در نرم‌افزار جديد از يادگيري موثر حمايت مي‌كند، بعضي برنامه‌ها شامل آزمايشگاههاي مجاري مي‌شوند با انتخاب‌هايي براي كار كردن در آزمايشهاي مختلف. دانشجويان مي‌توانند در قدم‌هاي خود كار كنند بخشي از آزمايش را تكرار كنند و از ماده حامي تا زمانيكه اطمينان حاصل كنند كه تكنيك و دانش را آموخته‌اند استفاده كنند. طبيعت متنوع توسعه‌هاي جديد تكنولوژي مي‌تواند جذاب باشد كه به تجربه يادگيري دانشجويان مي‌افزايد و بخش مهمي از آموزش رسمي آنها براي تخصص مي‌باشد كه فن آوری اطلاعات و مهارتهاي كامپيوتري نقش مهمي بازی خواهند كرد.



آزمايش روي خود دانشجو



براي جانورشناسان و دانشجويان پزشكي و دامپزشكي نمي‌توان بر اهميت آزمايش روي بدن زنده تاكيد بيش از حد كرد. يادگيري موثر از روندهاي فيزيولوژيكي تنها با چند آزمايش روي بدن بدست مي‌آيد. آزمايش روي خود دانشجو يك ابزار جايگزين غير تهاجمي است. بدن انسان البته موضوع مرتبط با دانشجويان پزشكي است و آزمايش روي خود در خيلي از موسسات به عنوان تمرين نرمال استفاده مي‌شود. ولي بدن انسان مي‌تواند در تمام علوم زيستي استفاده شود چنين تمريناتي شامل آزمايشات ساده مانند خوردن ويورتيك يا انجام آزمايش و سپس اندازه‌گيري تغييرات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي تا آزمايشات پيچيده‌تري از قبيل اندازه‌گيري سرعت هدايت عصبي با وسايل آزمايش روي خود وصل شده به نرم‌افزار مناسب كامپيوتري مي‌باشند. شركت زياد و دلبستگي چنين آزمايشاتي آنها را شديداً به ياد ماندني و لذت بخش مي‌كند.



اجساد حيوانات كه به صورت اخلاقي تهيه شده اند


ابراي بسياري از دانشجويان جانورشناسي و تمام دامپزشكان آينده مطالعه آناتومي بدون مقداري كار كردن بر روي حيوان و بافت حيوان كامل نمي‌شود. مشابهاً براي جراحي آموزش اگر آزمايش واقعي بر روي بافت حقيقي اجرا نشود كافي نخواهد بود. البته ابزارهای جايگزين هايي كه بدون كشتن و آزار حيوانات از راه اخلاقي تهيه شده‌اند براي چنين نيازهايي وجود دارند. به ويژه استفاده از اجساد حيواني كه از راه اخلاقي تهيه شده‌اند اخلاقي تهيه نشده بدين معني است كه حيوانات براي تهيه اجساد و بافت براي تمرين عملي نگهداري و كشته نشوند و مغازه‌اي هم براي چنين استفاده‌اي وجود نداشته باشد. مثالهايي از تهيه اخلاقي شامل حيواناتي مي‌شود كه بطور طبيعي يا در تصادف مردند و يا به دلايل خوب پزشكي كشته شدند. كلينك‌هاي دامپزشكي و مزارع دو منبع خوب بالقوه هستند و بعضي از كالج‌هاي دامپزشكي با كلينك‌ها براي اجساد ارتباط دارند. تعداد زياد تمرينات خصوصي نيز تاكيد بيشتري بر اجساد اخلاقي تهيه شده دارد. مشكلات موسسات اين است كه ارتباط صحيح را ايجاد كند و سازمان‌هاي قابل تحمل براي استفاده موثر از اين منابع را بسازند. همينطور نياز است كه موسسه‌ها نشان دهند كه احترام خواهند گذاشت و بطور اخلاقي از بدن حيوانات همراه سابق كه براي مقاصد آموزشي در اختيار آنها گذاشته شده‌اند استفاده خواهند كرد.



تمرين كلينكي



انتظار مي‌رود كه آموزش دانشجويان پزشكي شامل آزمايش روي بيماران حقيقي باشد و هر چه آزمايش بيشتر باشد ـ در سطح و زمان مناسب ـ آموزش بهتر خواهد بود. از فيزيولوژي تا پاتولوژي و جراحي آموزش شامل بيماران كارآموزي مناسب و واقعي را نشان مي‌دهد. يادگيري بر پايه مشكلات مرتبط با موارد واقعي كلينكي نيز به عنوان يك دستاورد قوي آموزش شناخته مي‌شود. اين پيام به ويژه براي موسساتي مهم است كه كار آزمايشگاهي روي حيوانات هنوز براي آموزش پزشكي استفاده مي‌شود. براي آموزش دامپزشكي كه حيوانات موضوع مرتبط هستند تمرين كلينكي مجدداً يك ابزار جايگزين براي آزمايش روي حيوانات است، خيلي از كالج‌هاي دامپزشكي با كلينك‌هاي دامپزشكي در ارتباط هستند كه چنين آموزشي را فراهم مي‌كند. اين روش آموزشي بسيار نزديكتر به تمرين تخصصي كلينكي كه دانشجو بعد از اتمام تحصيل به آن وارد مي‌شود ارائه ميدهد. يكبار كه دانشجو كار با حيوان و مهارتهاي كلينكي پايه را ياد گرفت مي‌توانند به تدريج تمرينات جراحي را با شاگردي دامپزشك ماهري شروع كنند. دانشجويان همينطور مي‌توانند در اعمال جراحي سودمند ديگر شركت كنند. بطور قطع تمرينات كلينكي به عنوان يك دستاورد براي آموزش نقش دانشجو در تمام مراحل را تامين مي‌كند. از خود جراحي تا مراقبت بعد از عمل و بهبود حيوانات.


آزمايشگاه های in vitro

گسترش سريع و درك تكنولوژي in vitro در تحقيقات و تست نياز به آشنايي دانشجوي ليسانس با تكنيك‌ها دارد. روشهاي in vitro به جاي in vivo مي‌تواند اين تجربه را فراهم كند و بافت حيوانات استفاده شده براي چنين كاري مي‌تواند بطور اخلاقي تهيه شود. به علاوه استفاده از بافت حيوانات در بعضي كارهاي عملي مي‌تواند مستقيماً با مواد گياهي جايگزين شود. براي مطالعه تنفس سلولي و انتقال الكترون ميتوكندري مي‌تواند از مخمر، سيب‌زميني يا چغندر به جاي روش مرسوم استفاده از كبد موش براي مثال تهيه شود.

 

ترجمه : دکتر سپهر شفیع زاده
 
 

روش های جایگزین آزمایش روی حیوانات

برای دیدن برخی از جایگزین‌ها اینجا را کلیک کنید


از صفحه 135 به بعد این کتاب انواع روش‌های مختلف جایگزین آزمایش روی حیوانات را مشاهده خواهید کرد...



روش‌های جایگزین در وب‌سایتAnimal Learn
لطفا به شماره صفحات در پایین صفحه این سایت توجه کنید


دانشجویان باید از اساتید و دانشگاه‌های خود درخواست کنند که این روشهای جایگزین آزمایش روی حیوانات را تهیه کرده و در اختیار آنها بگذارند.

باید دست در دست هم دهیم و زندگی را به حیوانات که صاحب اصلی آن هستند باز گردانیم